40 Dagenkalender 2024
Dirk en Len
Op beide kerken een bloeiend kruis.
De veertig dagen zijn voorbij, we mogen dankzij Pasen verdergaan.
Deze kalender wordt dinsdag van de site en de app gehaald.
Dank voor je inbreng en je belangstelling.
Len Borgdorff
Een stormachtige herfstdag in Tongeren in 2012
Christus in stukken
Door het overdekte deel
van de Tongerse antiekmarkt,
het ging om een parkeergarage,
joeg een gure wind.
Voorbij de bloemen van satijn,
een houten kaartenbak en glaswerk
dat met moeite nog een zweem
van glans kon vinden, lag
in losse stukken, ontdaan van kleur,
naast een verweerde spiegel,
levensgroot en zonder kruis
een Christusbeeld.
Ik had het liever niet gezien,
en had er liever niet bij stilgestaan.
Ik zag hem wel en ik bleef staan.
Raak me niet aan. Ga weg.
Hier valt niets meer te
zeggen. Het is klaar.
Je ziet toch zelf ook wel dat
wat hier ligt alleen moet zijn,
die losse stukken van wat ooit
van dromen aan elkaar hing.
Je hebt hier weinig meer te zoeken.
Ga liever weg, verdwijn.
Toen ik met lege handen verder liep
voelde ik, zo leek het, ogen in mijn rug.
Piet Jan Rebel
Goede Vrijdag
“Voer mij Uw beeld voor ogen,
Gekruisigde, Uw smart.”
Uit het lied O hoofd vol bloed en wonden van Paul Gerhardt (NLB 576: 7), dat een vertaling is van de laatste bede uit de gebedscyclus Oratio Rhytmica van Arnulf van Leuven.
In zijn preek over de voorbereiding op het sterven drukt Luther ons op het hart om het beeld van Christus voor ogen te houden. Want in Christus zien wij het beeld van leven, genade en zegen.
Ook Erasmus, in zijn zelfhulpboek over het sterven, moedigt ons aan om in ons hart het geloof te bewaren, dat nooit de ogen van de gekruisigde Christus zal afwenden.
Bach in de Mattäus-Passion en Buxtehude in Membra Jesu nostri leiden ons in hun muziek naar datzelfde beeld, naar de aanschouwing van de lijdende Christus.
Een andere tijd, zegt u?
Misschien toch niet in dat ene uur.
Verhaalfragment
Een verhaalfragment van afgelopen zomer op 103- jarige leeftijd overleden Marga Minco.
Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten
In het hoofdstuk dat dezelfde titel draagt als het boekje, Het Bittere Kruid, vertelt Marga Minco hoe zij en haar broer en schoonzus het huis van mevrouw K. in Amsterdam moeten verlaten en proberen onder te duiken in Utrecht. Dit is het slot van het hoofdstukje.
’s Avonds vroeg ze [mevrouw K.] ons in haar kamer thee te komen drinken. Ze had visite en het zou zo gezellig zijn, als wij er ook bij waren. Later bleek dat haar bezoek, een pafferige man met slimme oogjes, zijn oordeel over ons had moeten geven en haar vermoedens had moeten bevestigen.
‘Het lijkt mij beter dat u morgenochtend vroeg vertrekt,’ zei ze, toen wij weer op onze kamer waren. Ze stak haar hoofd om de deur. In de gang trok de man zijn jas aan en ging fluitend de trap af.
‘Ik weet een adres in Utrecht’, zei Dave, ‘daar kunnen we zeker terecht.’
‘Het is te hopen’, zei Lotte, ‘want waar moeten we anders naar toe?’
‘Er staan nog deuren genoeg voor ons open’, meende Dave.
Aan die deuren moest ik denken, toen ik die nacht in bed lag en niet slapen kon. Ik dacht aan de deur die ik op Seideravond altijd open mocht zetten, opdat de vermoeide vreemdeling kon zien dat hij welkom was en mee aan mocht zitten aan onze tafel. Ieder jaar hoopte ik dat er iemand binnen zou komen, maar het gebeurde nooit. En ik dacht aan de vragen die ik als jongste moest stellen. ‘Majisjtanno, halajlo, hazee. Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten en waarom eten wij ongezuurd brood en bittere kruiden…?’
Dan verhaalde mijn vader op zangerige toon van de uittocht uit Egypte en wij aten van het ongezuurde brood en het bittere kruid, opdat wij nog zouden proeven – tot in lengte van dagen.
Marie José van Bolhuis
In de Pauluskerk is deze veertigdagentijd een klein boompje geplaatst als herinnering om voor onze wereld te zorgen en om elkaar met kleine ideeën te kunnen stimuleren.
Samen kan het groeien tot iets groters.
Een jongere uit de Paulus
Harma van der Zwaag
Hierbij een paasliedje die in de 40 dagen tijd geleerd kan worden.
Zelf ken ik dit lied al meer dan 50 jaar.
Geleerd in de samen op weg kerk in de Bijlmermeer.
Met Pasen zing ik het altijd wel een keer.
Groet Harma van der Zwaag.
’t Is Pasen zei de vink
’t is Pasen, zei de vink
en sloeg een liedje van plezier
en de merel op het dak,
in zijn allerbeste pak,
zong ook al dat het Pasen was
van tierelierelier.
En de klokken luiden luid
boven alle vogels uit.
’t Is Pasen, Alleluja.
’t Is Pasen, zei de wind
en blies de wolken op de vlucht,
en het zonnetje dat scheen
dwars door alle nevels heen.
De bloemen staken overal
hun kopjes in de lucht.
Alle dingen werden blij
want de droefheid ging voorbij.
’t Is Pasen, Alleluja.
’t Is Pasen overal,
voor alle mensen klein en groot,
en met Pasen ieder jaar,
dan vertellen wij elkaar
dat Jezus wonderbaarlijk
is verrezen van de dood.
Hij kocht alle mensen vrij
van de zond en slavernij.
’t Is Pasen, Alleluja.
Jules de Korte
Jannelies
Bleibet hier und wachet mit mir.
Gea Konieczek
Een steen die zich opent? Het geheim van een boom? Doodsbloei?
Een intrigerend beeld van Gea. Geen woorden. Om naar te kijken.
Marcel Duijs
Deze bijdrage is komt van Pauluspianist Marcel Duijs.
Hij maakte in de jaren negentig liederen en madrigalen op teksten van Andries Govaart.
Een samenwerking die uitloop op twintig werken.
Op de opname hoor je een projectkoor, met onder meer leden van het toenmalige jongerenkoor van de Paulus.
De liederen zijn later opgenomen en uitgezonden door de KRO.
Projectkoor van de Paulus
Friso Smits
Een bijdrage van Friso Smits die hij opdiepte uit het boek 'Een jaar met Henri Nouwen'.
Heilzame tegenstrijdigheden
Er zijn veel tegenstrijdige gevoelens in ons leven.
We zijn bijvoorbeeld thuis, maar voelen ons niet geborgen.
We zijn druk bezig, maar tegelijk verveeld.
We hebben veel vrienden, maar zijn eenzaam.
We zijn gelovig, maar ook vol twijfels.
Al die tegenstrijdige gevoelens kunnen ons frustreren, ergeren en zelfs moedeloos maken.
We zijn nooit daar waar we moeten zijn.
Elke deur die voor ons opengaat, laat ons zien hoeveel er gesloten blijven.
Toch kun je er op een andere manier tegenaan kijken.
Al die tegenstrijdige gevoelens kunnen je in contact brengen met een dieper verlangen, dat onder al deze verlangens schuilgaat en dat alleen door God vervuld kan worden.
Als je je tegenstrijdige gevoelens zo opvat, kunnen ze een heilzame impuls geven in de richting van God.
Myriam Braakhuis
Een foto en een gedicht van Myriam Braakhuis .
Ontluikend
Kaal, hard en koud.
De grond in de winter.
Onherbergzaam. Doods.
Donker. In zichzelf teruggetrokken.
In die diepte verborgen.
Nooit weggeweest. Altijd daar.
Sluimerend, wachtend. Geduldig.
Totdat:
Ontluikend.
Steels en schoon, bescheiden, puur.
Zuiver wit.
Zo teer en kwetsbaar.
Zo stevig en sterk.
Dat ene sneeuwklokje.
Een druppel, een traan, lijkt op haar wang.
Ontroering? Verdriet? Geluk?
Hoe dan ook,
Dit sneeuwklokje
Zegt ons keer op keer
Dat het Leven altijd weer
Een weg vindt.
Bas van den Berg
Bas van den Berg vond voor deze maandag een tekst van John O’Donohue.
‘Liefde is de natuur van de ziel. Als wij liefhebben en onszelf laten liefhebben, beërven wij steeds meer het koninkrijk van het eeuwige.
Dan verandert angst in moed, wordt leegheid volheid en wordt afstand nabijheid.’
[ John O’Donohue, Anam Cara (zielsvriend) H 1: Het mysterie van de vriendschap, p. 31]
Pauline Winkler
Pauline zingt ons toe en we kijken naar drie kruiswegstaties die zij fotografeerde.
Mariëtte Goudzwaard
Lieve mensen,
Als je het hebt over iemand die je inspireert, uit de Bijbel, is dat voor mij de figuur van Esther.
In het bijbelboek Esther komt de naam van God niet voor. Het lijkt alsof God onzichtbaar is geworden. Dat komt overeen met de situatie in onze tijd: is God er nog wel? Doet hij/zij nog wel wat in deze wereld?
Jullie kennen het verhaal van Esther wel. Ze wordt koningin van Perzië, maar moet verborgen houden dat ze van Joodse afkomst is.
Haman, de Jodenhater zoals hij wordt genoemd, zorgt ervoor dat onherroepelijk in de Wet van Meden en Perzen – dat is niet voor niets spreekwoordelijk geworden – wordt vastgelegd dat het Joodse volk uitgeroeid moet worden.
Haman is trouwens een nakomeling van Agag, de koning van Amalek, het volk dat de Israëlieten al eerder in de woestijn probeerde uit te roeien. De geschiedenis herhaalt zich – en niet alleen ten tijde van Koningin Esther. Waar is God?
Dan volgt er een keten van gebeurtenissen, die allemaal toevallig lijken.
Een koning kan een nacht niet slapen. Is er iets gewoners dan dat? Maar hij laat zich het geschiedenisboek voorlezen, en dan blijkt dat Mordechai, de oom van Esther en haar voogd, de koning heeft gered van een aanslag en daarvoor nooit is beloond. Haman krijgt de opdracht van de koning Ahasveros om dat recht te zetten. Knarsetandend moet hij daaraan voldoen en Mordechai, de Jood, wordt als een vorst geëerd en door de stad gereden.
Dan volgt het cruciale deel van het verhaal.
De doem over het Joodse volk lijkt onafwendbaar. Zoals ik eerder zei: hun uitroeiing is onherroepelijk vastgelegd. Wie kan er nog wat aan doen?
Mordechai zegt tegen Esther: Jij kan er wat aan doen! Jij moet naar de koning gaan en bij hem voor redding van ons volk pleiten.
Niemand mag zonder toestemming naar de koning toe; als Esther dat doet zet ze dus haar leven op het spel.
Maar zegt Mordechai, “misschien ben jij wel om deze reden koningin geworden”.
En dan gaat het verhaal verder.
“Op de derde dag” …. Hé, waar hebben we dat eerder gehoord? Toehoorders uit die tijd weten: op de derde dag gebeuren de beslissende dingen. Op de derde dag … (God openbaart zich op de Sinaï bijvoorbeeld). Spits je oren!
En wij weten dat er veel later op de derde dag iets heel beslissends is gebeurd in de strijd om dood en leven! Christus is opgestaan op de derde dag.
Esther gaat naar de koning. De koning is welwillend naar haar toe, steekt zijn scepter uit. Ze mag komen. Ze mag met hem en Haman eten. Ze maakt zich bekend, ze redt haar eigen leven én dat van haar volk.
De naam Esther betekent Ster/Morgenster. In dat verband heeft mijn vader een prachtig iets meegemaakt, voor hem een diep religieuze ervaring: hij vloog ’s nachts boven Afrika, onderweg naar Zuid-Afrika, waar toen het apartheidsregime nog volop heerste (en waar hij gesprekken moest gaan voeren). Het was pikkedonker, het vliegtuig vloog echt door de donkerste duisternis. Hij voelde zich wanhopig. Maar toen zag hij ineens in de verte een heel klein, maar klaarhelder lichtpuntje. En hij wist: dit is de morgenster. Als je die ziet, weet je zeker dat de dageraad erachter aan komt en het duister echt verslagen is. Daarom zegt Jezus aan het eind van de bijbel: “Ik ben de Morgenster”.
Waar is God in dit verhaal? Misschien wacht hij wel op ons: totdat wij een stap nemen en dan kan hij reddend optreden. Zoals het kinderlied zegt: Begin maar gewoon, op hoop van zegen, zonder antwoord op je vraag. Ook al heb je soms wind tegen, dwaal je over vreemde wegen, maak de start vandaag.
Ype Viersen
Ype en Gerrie waren in het Prado.
Gedachten bij een schilderij
Wij waren in Madrid en we gingen ook naar het Prado.
Het museum waar alle grote schilders uit de kunstgeschiedenis hangen: Jeroen Bosch, Rembrandt, Raphael, Velasquez, Goya en ga zomaardoor.
Daar, in een kleine zaal tussen andere stillevens uit de zeventiende eeuw hangt het.
Een klein schilderij van de Spaanse schilder Francisco de Zurbarán.
Ook een stilleven?
Het is een lam van een merinosschaap.
Die staan bekend om de fijne kwaliteit van hun witte wol.
Geliefd omdat er kleding van wordt gemaakt die niet kriebelt.
Hoe oud zal het zijn geweest?
Nog geen jaar, schat ik.
Het ziet er gezond en sterk uit.
Een lam zonder smet of gebrek.
De vier poten zijn bij elkaar gebonden.
Heeft de schilder het zo op de markt aangetroffen en toen meegenomen naar zijn atelier?
Dan zal hij het daar op een tafel hebben gelegd en er rustig voor zijn gaan zitten.
Dat moet haast wel, want zo levensecht geschilderd, daar moet je tijd voor nemen.
Hij zal er weken aan hebben gewerkt.
Ik kan er ook lang naar kijken.
Het dier ligt op ooghoogte met zijn kop op tafel.
In volle overgave, lijkt het wel.
Als een lam dat stil is voor zijn schilder.
Door de donkere achtergrond is er niets wat afleidt.
M’n ogen dwalen door de krulletjes van zijn vacht, langs de poten die in een kruisvorm zijn samengebonden.
De hoorntjes zijn al een beetje gekruld.
Als ze doorgroeien kan hij ermee verstrikt raken in de struiken.
Het oog halfopen.
Machteloos ligt het te wachten op wat komen gaat.
De donkere achtergrond is veelzeggend.
Als je er langer naar kijkt, wordt het huiveringwekkend.
Agnus Dei, lam van God.
Dat zei Johannes de Doper toen hij Jezus zag.
Ze hadden op het schilderij kunnen staan, maar dat is niet gebeurd.
In het museum is het een stilleven tussen andere stillevens, zonder verwijzing.
Als een uitnodiging om te kijken.
Alleen maar te kijken.
Om te zien.
Frans Snijders
Een gebed van Frans Snijders
Gedekt is mijn tafel
Heer, gedekt is mijn tafel
met tekens van overvloed.
Op mijn bord hebben zich
de verste verten verzameld.
In mijn glas kleuren wijnen
van nergens en overal.
Wat mijn vork maar wenst
het wordt naar hier gehaald,
geslacht, gebracht, gemaakt,
te veel, te vol, te overdadig.
En zo snijdt mijn mes
van twee kanten aan uw aarde.
Heer, te dikwijls dek ik mijn tafel
met het laken van vanzelfsprekendheid.
Maak mij daarom bij elke hap bewust
dat schepselen en de schepping
meer en meer zijn gebaat
met mijn schep minder.
Met een boterham tevredenheid
vaker, vaker…
David van Dijk
Een muzikale bijdrage van David van Dijk.
Uit de Suite Venozolana van Antonio Lauro (1917 - 1986) : Registro (preludio).
Een prelude of in dit geval Registro is als de 40-dagentijd; warmspelen voor het moois dat komen gaat en, letterlijk, om in de stemming komen.
Op naar Pasen!
Registro (preludio)
Manon van der Kaa
Ramadan
“Gaan we nog ontbijten of is het hier ramadan?”, vroeg onze 6-jarige zoon toen hij op een zaterdagochtend vond dat we te lang in bed bleven liggen.
Op school had hij wel over de ramadan gehoord, maar de katholieke vastentraditie was hem nog niet vertrouwd.
Voor mij was het twintig jaar geleden een stimulans om in ons jonge gezin aandacht te besteden aan de vasten.
We kozen voor een traditionele vorm: door de week geen snoepje of koekje, alleen op zondag een zoete lekkernij.
Om zo vanaf Aswoensdag bewust toe te leven naar het Paasfeest.
De kinderen vonden het wel interessant en tegelijkertijd soms lastig.
Zeker als er vriendjes kwamen spelen.
Door te vasten, door je te onthouden van overbodige zaken, kom je dichter bij waar het echt om gaat in het leven.
Door minder te consumeren en af te zien van luxe probeer je solidair te zijn met degenen die het niet breed hebben.
Net als bij de ramadan.
Manon Vanderkaa
Els Smit
Een bijdrage van de kinderen, een reactie op de foto’s van Mathilde.
Droevige bomen
De kinderen zijn het met elkaar eens: het zijn droevige bomen op de foto’s van Mathilde.
Kaal, zonder bladeren, met vale kleuren.
Daar word je niet vrolijk van.
Net zo droevig als een woestijn vol stenen en zand.
Stel je voor dat je daar eenzaam doorheen dwaalt, zoals Jezus, 40 dagen lang.
Dan verlang je wel naar fris water, een dak boven je hoofd en vrienden om je heen.
En naar vrolijke bomen, met groene bladeren en mooie bloemen.
Laten we blijven hopen dat we onze eigen woestijnen kunnen verlaten en vrolijke bomen kunnen zijn voor anderen.
Mathilde Kroon
Een van de foto’s die momenteel in de kerk hangen.
De bast afleggen
De boom legt zijn bast af. Er komt een zachtroze, tedere kleur tevoorschijn. Beloftevol. Als mens kun je soms een jas aanhebben die niet meer lekker zit. Hij past je niet meer, hij is loodzwaar, ondraaglijk. Een relatie, een baan, bepaald gedrag… Het vergt durf, moed en vertrouwen om die bekende jas, waarmee je zo verweven bent, uit te doen. Vaak gaat dat gepaard met veel pijn en verdriet. Richt je dan op de beloftevolle boodschap van Pasen: we mogen herboren worden en een nieuwe, zachte en tedere start maken in het leven.
Mathilde Kroon
Deze foto is te zien op mijn fototentoonstelling Lijdenstijd.
Op zondag 10 maart geef ik na de dienst een rondleiding langs de fotowerken.
Je bent van harte welkom.
Marry Achterberg
Ik weet niet of het Thijs van Leer is.
Ik heb het ooit toegestuurd gekregen in de corona tijd.
Ik weet niet meer van wie, het gaf toen troost.
Ineke van Keulen
Een gebed afkomstig uit de Iona Community
GEBED
Wij vragen u
ons te maken tot mensen die verwachtingsvol zijn
in plaats van tot mensen die alles tot in de puntjes gepland hebben;
we vragen U ons tot zoekers te maken
in plaats van tot mensen die alles al weten.
We vragen U om uw genade
opdat we klaar zijn om te ontvangen.
Dat wij, als uw lichaam
het verschil mogen maken,
voor onze kerk,
voor onze gemeenschap,
voor de wereld.
Amen
De Iona Community is een oecumenische gemeenschap, in 1938 door George MacLeod gesticht op het Schotse eiland Iona. De gemeenschap zoekt naar nieuwe manieren om het evangelie in deze tijd vorm te geven. Zij wordt wel beschouwd als Angelsaksische versie van de communiteit van Taizé en vormt de drijvende kracht achter de huidige interesse voor het Keltische Christendom.
Na ons bezoek vanuit de Tuindorpkerk, in 2017,
draag ik haar concrete en aardse spiritualiteit altijd met mij mee.
Els Sytema
Loslaten
Loslaten
Om los te laten is liefde nodig.
Loslaten betekent niet
dat ’t me niet meer uitmaakt,
Het betekent dat ik het
niet voor iemand anders
kan oplossen of doen.
Loslaten betekent niet
dat ik ‘m smeer,
het is het besef
dat ik de ander ruimte geef.
Loslaten is niet
het onmogelijk maken,
maar het toestaan om
te leren van menselijke consequenties.
Loslaten is machteloosheid toegeven,
hetgeen betekent dat ik
het resultaat niet in handen heb.
Loslaten is niet proberen
om een ander te veranderen
of de schuld te geven.
Het is jezelf zo goed mogelijk maken.
Loslaten is niet zorgen voor,
maar geven om.
Loslaten is niet oordelen,
maar de ander toe te staan
mens te zijn.
Loslaten is niet
in het middelpunt staan
en alles beheersen,
maar het anderen mogelijk maken
hun eigen lot te bepalen.
Loslaten is niet
anderen tegen zichzelf beschermen,
het is de ander toestaan
de werkelijkheid onder ogen te zien.
Loslaten is niet ontkennen,
maar accepteren.
Loslaten is niet alles
naar mijn hand zetten,
maar elke dag nemen zoals die komt
en mezelf er gelukkig mee prijzen.
Loslaten is niet
anderen bekritiseren of regulieren,
maar worden wat ik droom te zijn.
Loslaten is niet
spijt hebben van het verleden,
maar groeien en leven voor de toekomst.
Loslaten is minder vrezen
en meer beminnen.
Nelson Mandela
Dorien Schouten
Samen met Rienk Bakker speelt Dorien Bless the Lord, my soul.
Peter Lindhoud
Afbeelding uit de Koptische traditie over het Heilig Avondmaal.
Nog afgezien dat Koptische kerk, als een van de oudste Christelijke kerken, mij intrigeert vind ik deze afbeeldingen mooi: gestileerd en sober van kleur.
Wat mij in deze afbeelding treft is de sobere maaltijd, Jezus heeft maar een broodje in zijn hand, de beker is wel vol, terwijl Judas met een grote zak geld vertrekt.
Soberheid en hebzucht. Waar komen we het verste mee?
Annette Kerkstra
Bij de 40-Dagentijd hoort natuurlijk de Mattheuspassion.
Die van JS Bach is prachtig en ontroerend.
En die wordt ook door het hele land tig keer uitgevoerd door amateurkoren en door profs.
Een paar jaar geleden heb ik een andere Mattheuspassion ontdekt, die van Johann Heinrich Rolle (1716-1785).
De partituur daarvan was een paar jaar daarvoor herontdekt in een archief, en op cd gezet door de Kölner Akademie.
En met het Luna Kamerkoor heb ik het diverse keren uitgevoerd.
Het stuk is gecomponeerd in 1748, ongeveer de helft korter dan die van Bach en de klank is barok, maar neigt al naar Haydn.
Ik raad ‘m graag aan.
Op Spotify te beluisteren.
Delen daaruit vind je ook op youtube.
Hier bijvoorbeeld:
Kersten Meijnen
Namens de projectgroep '40 Dagen in de Tuin'.
Druk, druk, druk? Ervaar hoe je op adem kunt komen.
Utrechter Jan Verduijn is ademcoach.
Hij heeft een christelijke spirituele community gevormd van jonge mensen die meditatie en ademhalingsoefeningen doen.
Jan werkt veel met jonge volwassenen die onrust ervaren in hun leven.
Op 11 maart oefent hij met ons een aantal eenvoudige technieken die leren daarmee om te gaan.
In een laagdrempelige workshop, voor jong en oud en iedereen daartussen.
In Trouw stond op 22 januari een artikel over het werk van Jan Verduijn.
Sjouke Sytema
Pelgrimsgebed - Amanda Strydom
Vader God U ken my naam
My binnegoed en buitestaan
My grootpraat en my klein verdriet
My vashou aan als wat verskiet.
U ken my vrese en my hoop
Die pad wat ek so kaalvoet loop
Die pad het U lankal berei
Elke swerwer kom weer tuis
Alle pelgrims keer weer huistoe
Elke swerwer kom weer tuis
Ek verdwaal steeds op U grootpad
Soekend na U boardinghuis.
Moeder God U ken my waan
My ego en my regopstaan
Die drake waarteen ek bly veg
U wys my altyd weer die weg.
U het my met U lig geseën
Die lig strooi ek op iedereen
Net U weet hoe my toekoms lyk
Ek het niks, U maak my ryk.
Alle pelgrims keer weer huistoe
Elke swerwer kom weer tuis
Ek verdwaal steeds op U grootpad
Soekend na U boardinghuis.
Henk Poot
In de 40-dagentijd klinkt de oproep stil te staan bij het leven wat mij betreft wat nadrukkelijker dan op andere momenten in het jaar.
Hoe richt ik mijn leven in, voor wie wil ik er zijn, wat is mijn bijdrage?
Een diaconale oproep zou je kunnen zeggen.
Deze wordt mooi verklankt in het lied ‘Christ has no body now but yours’ van The Porter’s Gate Project:
Mente Borgdorff
Ooit met een flinke Tuindorpdelegatie gezongen bij het huwelijk van Jessy Verhave en Abe Hofman.
Het blijft een aanstekelijk en prachtig nummer.
The Storm is passing over.
Ruud Moll
Ruud Moll staat even stil bij de kruisweg van Ad de Haas.
Kruisweg
Een kruisweg stelt de gelovige in staat stil te staan bij de belangrijkste gebeurtenissen van de lijdensweg van Jezus aan de hand van veertien kruiswegstaties (van het Latijnse statio, dat halteplaats betekent).
Als protestant ben ik er niet mee opgevoed. Wij waren van het Woord en niet van het Beeld. Nu denk ik daar anders over. Het is net zoals muziek ( Mattheuspassion bijv.) een manier om stil te staan bij het lijden (van Jezus) in deze wereld.
De laatste jaren kwam ik een paar keer bij toeval (?) de kruisweg van de kunstenaar Ad de Haas tegen. Die heeft een hele eigen stijl en zeggingskracht. Zijn kruiswegverbeelding was aanleiding tot veel controverse. Die kreeg hier en daar de trekken van het lijdensverhaal zelf (verloochening, verraad, verbod). Het is de moeite waard om deze geschiedenis te lezen.
Kruiswegstaties tot de essentie teruggebracht
In plaats van de klassieke veertien afbeeldingen kiest Ad de Haas voor zestien staties: Hij begint met het verraad door Judas en eindigt met de Opstanding.
Ik licht er een afbeelding uit, die me aanspreekt: Het is moment, dat Veronica naar voren stapt om het gezicht van de lijdende Christus af te drogen (de later beroemde zweetdoek).
Veronica stapt uit diepe compassie uit eigen beweging op Jezus af. In tegenstelling tot Simon van Cyrene, die door Romeinse soldaten gedwongen wordt. Veronica staat als enige in deze hele kruiswegreeks op gelijke hoogte met Jezus. Hij/zij, die zich uit compassie door het lijden van een ander mens laat bewegen is in Gods ogen een groot mens. De passieve toekijker rechts , die met zijn handen op zijn rug toekijkt hoe een ander mens wordt vernederd en gefolterd, die is juist een heel klein mens.
Op dit gebaar van diepe solidariteit reageren de vijf bomen op de achtergrond door hun takken juichend omhoog te steken…
Ruud Moll
Ties Verkerk
Een Sonnet van H.J.W.M Keuls
H.J.W.M. Keuls
Sonnet
Muziek is alles wat geen naam meer heeft
En wordt uit nacht en duizeling geboren;
In klanken schijnt de onleschbaarheid bezworen
Der diepste dorst en ’t sterven overleefd.
Muziek is ademen dat nooit begeeft,
Maar de eigen hartslag is niet meer te hooren,
Als zuchten opgaan in vervoerde koren
En in den sterrenzang de ruimte beeft.
Ik ben door lanen van muziek gegaan
En heb op stroomen van geluid gevaren;
Het blind geluk door woorden niet te ervaren,
Heb ik in ’t ruischen van een stem verstaan.
Muziek omvangt den mensch met lichtende armen,
Muziek is een uiteindelijk erbarmen.
Reinder Bosman
Dit gedicht van Emily Dickinson (We grow accustomed to the Dark) is een bijdrage van Reinder Bosman.
Het gedicht werd vertaald door Willem Wilmink.
Je raakt gewend aan duisternis
Je raakt gewend aan duisternis
al ben je ’t schijnsel kwijt
Dat jou uit het gastvrije huis
een eind heeft begeleid.
Nog even met onzekere stap,
je kent de nacht niet goed,
maar dan ga je de donkere straat
al rechtop tegemoet.
Er is die grotere duisternis,
die avond van het brein,
waarin het maanlicht niets onthult,
geen ster gezien wil zijn,
waarin je moedig rondtast,
je stoot je hoofd een keer
aan een boom die in de weg stond,
maar ziet toch al wat meer.
Ofwel de nacht verandert
ofwel je went eraan
door het donker heen te lopen
bijna rechttoe rechtaan.
Piet Warners
"Zondag 1 maart 2020 eerste zondag van de 40 dagentijd."
De cantorij onder leiding van Dorien zingt: “Wie der Hirsch schreit nach frischem Wasser” van Felix Mendelssohn Bartholdy.
Een prachtig, aangrijpend stuk.
Voor Dorien de eerste proeve van haar bekwaamheid als cantor!
In de week daarna barstte de coronapandemie los.
De diensten werden tot een minimum aantal meewerkenden beperkt.
En wat later begon de streaming.
Met mij is die prachtige psalm 42 vanaf toen meegegaan; hij bood mij troost in die vreemde, moeilijke tijd.
In de paar diensten die ik in die tijd in andere gemeentes geleid heb, stond deze psalm ook steeds centraal.
Ik liet de compositie van Mendelssohn horen in onze cantorij uitvoering.
En ja – we leven nu weer in een moeilijke tijd met vreselijke gebeurtenissen.
Een onzekere toekomst.
Weer blijft die psalm 42 bij me.
En ik vond in “Psalmen anders” een prachtig lied vanuit deze psalm van de cabaretier Jan Beuving.
Een christelijke opvoeding heeft hij gehad – en die speelt in zijn optredens nog altijd een grote rol, weinig zekerheden, veel vragen – wie kent dat niet?
Er los van gekomen?
Bij alle twijfelen en niet kunnen geloven is er een onverklaarbaar ‘en toch’.
In de originele psalm en ook in deze bewerking van Jan Beuving, een tekst om tot je te nemen.
Het klare water van weleer is ijs
Geen hert of hinde kan er nog uit drinken
Ik hoor de stemmen van de spot weerklinken:
Waar is die God? Waar is dat paradijs?
Toch zingt een lied in mij dat nooit zal doven
Het leidt mij langs het tij van dag en nacht
De melodie gaat mijn verstand te boven
Maar altijd heeft dat lied mij thuis gebracht
Al moet ik in het zwart gekleed op reis
Al voel ik mij door God alleen gelaten
Al is er enkel schaduw in de straten
Al zwijgt mijn God, al sluit het paradijs
Er zingt een lied in mij dat nooit zal doven
Het leidt mij langs het tij van dag en nacht
De melodie gaat mijn verstand te boven
Maar altijd heeft dat lied mij thuis gebracht
Al is de hemel nu gehuld in grijs
Er is een land waar alles is geleden
Daar wacht het zacht altaar van de vrede
Daar is mijn God, daar is het paradijs
Er zingt een lied in mij dat nooit zal doven
Het leidt mij langs het tij van dag en nacht
De melodie gaat mijn verstand te boven
Maar altijd heeft dat lied mij thuis gebracht
Wie der Hirsch schreit nach frischem Wasser
Bram van der Wees
Een pelgrimsbijdrage van Bram van der Wees.
Er is geen weg
De Veertigdagentijd roept op om bewust op weg te gaan.
Tijdens mijn tochten naar Santiago de Compostela heb ik soms het gevoel gehad in de woestijn beland te zijn.
Dat kwam natuurlijk vooral door de uitgestrektheid, de leegte en de stilte van het landschap.
Dan vroeg ik mij af, waartoe ik eigenlijk op weg was.
In 2002 kwam ik onderweg op een muur de volgende tekst tegen:
Caminante, no hay camino, se hace camino al andar.
Vrij vertaald: Wandelaar, er is geen pad, een pad wordt gemaakt door te lopen.
Ik dacht eerst dat het een grap was, om passerende pelgrims te ontmoedigen.
Pas twintig jaar later heb ik ontdekt dat dit een regel is uit een gedicht van de in de Spaanse wereld nog steeds geliefde dichter Antonio Machado (1875-1939).
Het hele gedicht luidt:
Reiziger, jouw eigen sporen
zijn de weg die je begaat.
Reiziger, er is geen weg
dan die gaandeweg ontstaat.
Gaandeweg ontstaat de weg,
en bij ’t wenden van ’t gelaat
is alsnog het pad te zien
dat je lopend achterlaat.
Reiziger, er is een kielzog
dat allengs in zee vergaat.
Ook al lijkt het gebied voor je een woestijn,
ook al denk je dat je een zelfgekozen pad gaat,
pas als je omkijkt zie je de weg die je gegaan bent.
Voor de liefhebbers is hier de Spaanse tekst:
Caminante, son tus huellas
el camino y nada más;
Caminante, no hay camino,
se hace camino al andar.
Al andar se hace el camino,
y al volver la vista atrás
se ve la senda que nunca
se ha de volver pisar.
Caminante, no hay camino,
sino estelas en la mar.
Anneke Hielema
Voor deze maandag een bijdrage van Anneke Hielema.
Ruud Moll
Vandaag een extra bijdrage ivm het overlijden van Aleksej Navalny.
Aleksej Navalny ( 1976- 2024)
De overeenkomsten tussen de levensloop van Navalny en de kruisweg, die we in de 40 dagen tijd herdenken spreken voor zich. Vasthouden aan je diepste overtuiging tot de uiterste consequentie. Compromisloos en onverschrokken. In een interview sprak Navalny de volgende woorden:
Ik wil jullie iets op het hart drukken, jullie mogen niet opgeven. Als ze besluiten me te vermoorden, betekent dat, dat we ongelooflijk sterk zijn. Die kracht moeten we gebruiken. We mogen niet opgeven en we moeten onthouden, dat we een krachtige groep zijn, die wordt onderdrukt door deze slechte kerels. We weten zelf niet, hoe sterk we eigenlijk zijn. Het enige , dat nodig is om het kwaad te laten overwinnen is, dat goede mensen niets doen. Blijf je dus verzetten…
Kijktip: https://npo.nl/start/serie/2doc/seizoen-10_1/2doc-navalny
Olivier Middendorp
Vandaag een bijdrage van Olivier Middendorp. Ook vanuit de Paulusparochie wordt aan de kalender bijgedragen.
In andere gevallen zullen we dat niet meer apart vermelden..
Marja van der Wees
Het vastenpotje van Marja van der Wees is nog leeg.
Vastenpotjes
Veertigdagenkalender… Dat doet me denken aan de vastenkalender die de kinderen van de Tuindorpkerk in het verleden kregen bij de kindernevendienst.
Bij die kalender hoorde ook een vastenpotje.
Dat kregen ze mee naar huis. Het moest in de zes weken tot aan Pasen zo goed mogelijk gevuld worden.
Met centjes voor een vooraf bepaald goed doel.
Die centjes konden verdiend worden door te helpen met de afwas bijvoorbeeld, of door een keer te stofzuigen.
Of door je eigen kamer op te ruimen.
Dat laatste kon in de meeste gevallen wekelijks herhaald worden.
Met hun ouders spraken de kinderen de hoogte van het bedrag af.
Bij ons op de Poortstraat werd flink onderhandeld.
Zo min mogelijk doen voor zoveel mogelijk geld. Zoiets.
De kinderen konden ook een beloning krijgen door ‘iets te laten’.
In ons geval gold dat voor een van de twee voor cola drinken: een week zonder cola leverde een mooi bedrag op.
Dat scheelde ons namelijk ook werkelijk in de uitgaven.
Ons andere kind kon met name scoren voor een week zonder televisie kijken.
Dat was pas écht een opgave!
Zelf had ik vroeger, zoals alle katholieke kindjes, een vastentrommeltje.
Hierin moest op doordeweekse dagen al het gekregen snoep worden gestopt.
Zodat je de hele week een sober leven leidde, zonder lekkernijen.
Op zondag mocht het trommeltje – en dat gebeurde meestal in één keer – geleegd worden.
Met als gevolg … buikpijn.
Cantorij
De cantorij opent met het eerste lied uit het oratorium voor de Veertigdagentijd en Pasen ‘Als de graankorrel sterft’.
Veertig dagen nog tot Pasen
