Op maandagavond 4 april begonnen we met 65 gemeenteleden aan het gemeenteberaad over de verwachtingen voor 2032. Een vrij onmogelijke opdracht, als je kijkt welke onverwachte ontwikkelingen de maatschappij de afgelopen twee, drie jaar heeft doorgemaakt. De groep gemeenteleden bestond uit diverse leden in de leeftijdsgroep van 23 tot zelfs in de negentig jaar.
Na een introductie werden acht groepjes samengesteld, willekeurig. Ieder kreeg een van de vier scenario’s over hoe de kerk er uit kan zien voorgeschoteld, variërend van `A: Vertrouwd/Samenlevingsgericht’, ‘B: Vernieuwend/Samenlevingsgericht’, ‘C: Vernieuwend/Gemeentegericht’ tot ‘D: Vertrouwd/Gemeentegericht’ (zie afbeelding na de tekst).
De opdracht was om aan de hand van een aantal kernvragen de positieve punten van het toebedeelde scenario te bedenken om vervolgens in een originele presentatie de anderen ervan te overtuigen dat dat scenario het beste voor de Tuindorpkerk zou zijn. Of het nu een ‘spelletje’ was of niet, er ontstonden mooie gedachtewisselingen en er kwam veel creativiteit boven.
Een aantal citaten dat werd gehoord:
“Het is belangrijk kerk te zijn en te werken vanuit de noden van anderen.”
“Een kerkdienst van 1 uur is echt genoeg.”
“God staat voor me en achter me, hij was er vroeger en zal er in de toekomst voor me zijn. Ik vind het belangrijk dat ook aan jongeren te laten weten, dat zij – als je vanuit God leeft – niet bang hoeven te zijn voor oud worden.”
“Verstilling is nodig om anderen te inspireren.”
“We moeten meer plezier uit de kerkdienst halen, zoals de diensten bij Bartimeushage.”
“Ons geloof en kerk-zijn moeten we – door samenwerkingen – meer in wijk brengen, zoals de Present-activiteiten.”
De besprekingen binnen de groepjes leverden stuk voor stuk bijzondere presentaties op.
Van groep A1 De kerk als rustpunt kregen we een rondleiding anno 2032 door een gebouw, midden in de wijk (gedacht werd aan de Jeruzalemkerk), waar mensen samenkomen die zich geïnspireerd weten om met elkaar de noden van de wereld te verbeteren. Er zijn maaltijden in dat gebouw, gekoppeld aan vespers, aan vieringen, er is een stiltecentrum en een coördinatieloket voor klussen (bv voor Villa Vrede, de Voedselbank, Present). Ook is er ruimte voor pastoraat, het branden van een kaarsje of het ontvangen van een zegen.
Groep A2 De kerk als rustpunt: deze presentatie had de vorm van een groep mensen die erg druk waren in het dagelijks leven. Vanwege alle drukte bestond er een verlangen naar een moment in de week om rustig samen te komen (in de kerk) om je op te laden en te voeden. De zondagse dienst werkte hierbij als een oplaadpaal voor de rest van de week. De kerk maakt ook duidelijk dat je er niet alleen voor staat in het drukke leven dat je leidt. Naast de zondagse vieringen worden kringen georganiseerd. Het kerkgebouw is een vertrouwde plek.
Groep B1 De kerk als springplank kiest ervoor zich op thema’s te richten die vanuit de kerk worden uitgebreid en verbreed. Dit werd uitgebeeld aan de hand van linten die vanuit het midden uitstraalden en waarbij ieder lint een thema verbeeldde. Eenzaamheid is bijvoorbeeld zo’n maatschappelijk thema onder ouderen en ook onder jongeren. Ook vluchtelingen is een dergelijk thema. Hiermee kun je je als kerk profileren in je omgeving. Maar de kerk moet wel als centrum, als thuisbasis fungeren.
Groep B2 De kerk als springplank koos ervoor zich te presenteren als ware er geen consensus over de route binnen hun kwadrant. Deze interne discussie leidde vervolgens tot hele interessante gedachtegangen zoals dat God weleens iets minder centraal zou kunnen komen te staan en dat je ook best zonder kerk kan als je christen wilt zijn richting de samenleving. Italiaanse literatuur werd aangehaald waarin wordt gesproken over verandering (of juist niet) en dat, als je wilt dat iets hetzelfde blijft, je moet beseffen dat alles om je heen moet veranderen. Verder was het voor deze groep niet nodig dat God steeds wordt genoemd. Ook is een preek van een dominee niet (altijd) nodig. Deze zou vervangen kunnen worden door inspirerende lezingen.
Het samen gemeente zijn kan ook zijn plek vinden in het verrichten van activiteiten die op de samenleving zijn gericht. Er is behoefte aan bezinning maar die kan op verschillende manieren worden ingevuld/bediend.
Groep C1 De kerk als inspiratiebron zag de traditionele liturgie op zondag als het uitgangspunt maar wil daarin meer plaats voor de ‘taal van de dag’, zoals dat nu al gebeurt in de Psalmen van Nu- en de Vierkracht-vieringen. Ook een Top 2000-dienst vertolkt de taal van de dag. Verdieping is belangrijk maar kan ook op andere momenten in de week plaatsvinden, bijvoorbeeld in een zingevingscafé, tijdens wandelingen of door maaltijden. De kerk is een aantrekkelijke plek om te komen en er staat zeker een barista voor goede koffie! Het is hierbij heel belangrijk om de wijk te bereiken door middel van een goede communicatiestrategie.
Groep C2 De kerk als inspiratiebron. De zondagsviering staat zeker centraal. De zondag is dé dag en hét rustmoment in de week. Het samenzijn kan op andere plekken plaatsvinden, maar voor grote bijeenkomsten lijkt de kerk het meest logisch. Het kerkgebouw heeft anno 2032 nog altijd de plek om samen te komen, om samen inspiratie op te doen en om je op te laden voor het werk wat er voor je ligt/wacht.
Groep D1 De kerk als vangnet gaat ervan uit dat geloven in je eentje niet kan. De groep richt zich op de gemeenschap. Deze gemeenschap draagt je en zet je aan tot actie. Samenwerkingen met andere wijkgemeenten zijn wenselijk, dat kunnen meer gelijkgezinden zijn zoals de Domkerk, de Geertekerk of de Janskerk, maar ook met kerken als de Nieuwe Kerk of de Jacobikerk kan samen worden opgetrokken als daarbij samen leren de insteek is. Muziek is belangrijk in iedere viering, maar met een variëteit van soorten muziek. Bidden is gericht op de verbinding met God. Er kunnen nieuwe vormen komen tussen inkeren en ontmoeten. Nodig om de doelen te bereiken is een groot gevoel van samen, van alle gemeenteleden, jong, oud, uit de crèche, jongeren, mensen achter de bar etc. Verfrissing en verjonging is nodig. Misschien kan een aanstelling van een jonge predikant of een jonge kerkelijk medewerker nieuwe energie geven, zoals bij de Domkerk.
Groep D2 De kerk als vangnet had een presentatie die begon in een gesloten kring waarbij ze aangeven hoe de kerk een vangnet kan zijn in relatie tot gezin, gemeente, bso, etc. Daarna opende de kring zich en opende het vangnet zich als een net met mazen, waar er ruimte is voor lucht, vrijheid en zelfontplooiing, maar wel met de ruggensteun en gedachte dat je wordt opgevangen door het net, de gemeente en/of de kerk.
De activiteiten lijken in eerste instantie gericht op (het ondersteunen van) gemeenteleden maar deze staan ook open voor mensen buiten de kerk.
Samenvattend
Nadat de verschillende groepen hun uitkomsten aan elkaar had gepresenteerd was het tijd voor het eindoordeel en hebben we als commissie twee vragen gesteld aan de gemeenteleden.
De eerste vraag was: ‘welke richting denk je dat we uitgaan?’ en de tweede vraag was ‘welke richting hoop en wil je dat we uitgaan?’. Iedereen mocht zijn plek zoeken in het kruis met de kwadranten.
Bij de eerste vraag was het aan de linkerzijde van de verticale as (kwadrant A en D) nog wat drukker en bij de tweede vraag was het aan de rechterkant van de verticale as (kwadranten B en C), in de richting van de vernieuwingen en op de samenleving gericht, opvallend drukker dan aan de andere kant van de verticale as. Gelet hierop lijkt het erop dat de gemeente beweging zoekt en op weg gaat naar vernieuwing en dat is onzes inziens de route die de kerkenraad zou moeten willen bewandelen in de beleidskeuze voor de Tuindorpkerk richting 2032.
Siemen, André, Martijn Schimmel, Martijn van Marle, Pauline en Marianne
