Als je ‘vrijheid’ zou willen tekenen of schilderen, hoe zou je dat dan doen? Wat zou er dan op jouw schilderij te zien zijn? In wat voor landschap speelt jouw vrijheid zich af? In de binnenstad of aan zee of op een industrieterrein? Staan er dan ook mensen op? Wat doen ze? En wat voor kleur heeft vrijheid? Het is aardig om daar eerst even bij stil te staan voordat je dit schilderij van Willem van den Heuvel bekijkt. Het heeft ook “VRIJHEID” als titel. Nu is het wel goed om te bedenken dat titels van schilderijen vaak achteraf aan het werk worden meegegeven. Je kunt wel vooraf een plan en een idee hebben, maar het eindresultaat is ook voor de schilder vaak ook een verrassing. Ongeveer zoals ouders pas na de geboorte definitief beslissen welke naam hun pasgeborene zal krijgen.
Wat is er te zien? Het is nog lastig om het half abstracte – half realistische werk te beschrijven. Een veelkleurige ruimte waarin blauw de overheersende kleur is. Zou blauw voor de schilder de kleur van vrijheid zijn? Er zweven grote en kleine bollen of luchtbellen. De ruimte doet mij nog het meest aan water denken. Dat komt ook door de centrale vrouwenfiguur die uit het water omhoog schiet naar de oppervlakte. Haar gezicht is niet te zien, alsof dat nu boven het wateroppervlak uitkomt. Rechts onderin is een foetus te zien. Zou je het schilderij ook ‘geboorte’ kunnen noemen?
De schilder heeft het werk een citaat meegegeven uit het boek “Weten is meer dan meten” van de journalist Tobias Reijngoud: “De basis van elke beschaving en elke moraal is het besef dat de mens zijn identiteit ontleent aan wat hij moet en kan zijn, aan zijn potentie: drager van onvergankelijke waarden die een uitdrukking zijn van menselijke waardigheid en menselijke grootheid…. Maar het besef van de universele, geestelijke waarden zijn we in onze postmoderne, nihilistische samenleving verloren. De grote waarden zijn zonder betekenis geworden omdat alles gezien wordt als relatief en subjectief. Mijn waarheid en mijn gelijk zijn net zo goed als die van jou. Alles kan alles betekenen, en dus betekent het niets meer. Dat is het karakter van de huidige beschavingscrisis…. Deze crisis van vandaag ligt ten grondslag aan alle andere grote, actuele vraagstukken.”
De schilderijen van de Hardinxveldse schilder Willen van den Heuvel zullen nog tot 7 april in de Tuindorpkerk hangen. Wie ze in het echt wil zien, moet dat maar even laten weten.
Ype Viersen
